Hoe stoom je het Gentse stadhuis klaar voor de toekomst? Hoe verzoen je zijn belangrijkste rollen op een logische en slimme manier? Door grondig naar het verleden te kijken en de erfgoedwaarden als toetssteen te nemen voor toekomstige ingrepen. Met een verkennend onderzoek legt aNNo de blauwdruk vast voor een toekomstbestendig stadhuis.  

Stadhuis blijft Stadhuis pur sang

Het stadhuis van Gent is een parel van een monument. Niet alleen is het sinds de vijftiende eeuw het politieke hart van Gent. Het toont ook een fantastische staalkaart van stijlinterieurs van toen tot nu. Daarnaast leert het gebouw ons over het circuleren door de eeuwen heen. Eerst waren er spiltrappen, dan steektrappen, vervolgens liften en dan pas werden de gangen geïntroduceerd. 

Kortom, een stadhuis met kostbare erfgoedkwaliteiten. Maar ook met beperkingen. Denk maar aan matige toegankelijkheid waardoor ruimtes in ongebruikt zijn geraakt en mensen met beperkte mobiliteit een andere weg moeten volgen. 

Voor de toekomstige ontwikkeling van het historisch bouwblok gaat de Stad gent niet over één nacht ijs. Centrale vraag: hoe verbind je de representatieve, de protocollaire, de institutionele en de administratieve rol van een stadhuis? Hoe zorg je ervoor dat de in onbruik geraakte zalen en huizen opnieuw een functie krijgen? En dat op een duurzame manier. aNNo, met thuisbasis in Gent, mag mee de contouren uittekenen van een nieuwe totaalvisie op het stadhuis. 

Deep Learning

aNNo start met een verkennend onderzoek. Grootste uitdaging? De wel erg strakke timing. We krijgen drie maanden om het gelaagde historische bouwblok in de vingers te krijgen. No time to waste, dus we duiken diep in de bouwgeschiedenis van het bouwblok als ensemble van historische huizen. Per huis definiëren we een restauratievisie als toetssteen voor toekomstige ingrepen.

Programma. Monument in de stad. Circulatie

Ons verkennend onderzoek loopt op drie assen die elkaar continu beïnvloeden. We kijken (1) naar het historische programma van het stadhuis, (2) hoe het is ingebed in de stad, en (3) naar de circulatie. Een belangrijke schakel om de toegankelijkheid te optimaliseren en de leegstand aan te pakken.

Vlekkenplan als verbeeldend overlegplatform

Een ontwerpvisie uitschrijven voor een monument met meer dan 500 jaar geschiedenis, dat doe je niet alleen. Zowel consulenten van het agentschap Onroerend Erfgoed, adviseurs integrale toegankelijkheid als de brandweer en de dienst Ruimtelijke Ordening schuiven mee aan tafel. In cocreatie werken we naar een totaalvisie. Belangrijk in zo’n traject? Communicatie en transparantie. Onze aanpak? Vlekkenplannen. We visualiseren de verschillende zones en de circulatie ertussen.

Detecteren van een lus met parels

Het resultaat? Een blauwdruk voor verder ontwerp in de toekomst. We detecteren het concept van de lus. Een cruciale verbinding op de bovengelijkvloers die historische huizen aan elkaar schakelt. 

Het is langs deze lus dat de trappen en liften van de historische huizen zich bevinden. Door deze stijgpunten te versterken en te optimaliseren kunnen leegstaande ruimtes opnieuw ontsloten worden.

Het is ook langs deze lus dat we drie parels detecteren – de Pacificatiezaal, het Oostenrijks salon en Vierschaar Gedele. We streven geen onafhankelijkheid van deze kamers na, ze maken deel uit van het circuleren doorheen de huizen.

Een voorbeeld. De Arsenaalzaal en de Troonzaal, twee middeleeuwse zalen, zijn vandaag niet in gebruik. Voornaamste drempels? Slechte akoestiek en beperkte toegankelijkheid. Door onder andere een lift toe te voegen in dialoog met de gotische trap, creëren we meer mogelijkheden voor de Arsenaalzaal en de Troonzaal. Resultaat? Alle bezoekers leggen hetzelfde traject af, ook mensen met een beperkte mobiliteit.