Innovatieve zonnepanelen voor Douaneloods
Beschermd monument in Essen uitgerust met hypermoderne installatie
Wie de Douaneloods in Essen binnenwandelt, staat meteen versteld van de prachtig gerestaureerde ruimte. Je zou het niet meteen zeggen, maar in dit historische gebouw zit een hoogtechnologische installatie verborgen. Op een hoogte van 16 meter pronkt een innovatieve lichtstraat met transparante zonnepanelen. De lichtstraat is onderdeel van een Europees Interreg Vlaanderen-Nederland project waarin verschillende partners onderzochten hoe monumenten duurzamer gemaakt kunnen worden.
Gisteren werd de lichtstraat onder het goedkeurend oog van de architect, de gemeente Essen en Kempens Landschap opgeleverd. De historische lichtstraat, waarvan het originele glas allang verdwenen was, werd voorzien van ‘Building Integrated Photo Voltaics’ of BIPV panelen. Maar liefst 800m2 glas zal vanaf nu licht doorlaten en tegelijkertijd elektriciteit opwekken. Dit staaltje technologie is een niet alledaagse installatie in een beschermd monument.
Europees demonstratieproject
Kempens Landschap stapte in 2016 samen met de Nederlandse provincie Noord-Brabant in het project DEMI MORE. De welluidende naam staat voor ‘Demonstration of Energy efficiency by Measurement and Innovation gives More’. “De voorbije jaren onderzochten we hoe beschermde monumenten duurzamer gemaakt kunnen worden” legt Kathleen Helsen, covoorzitter van Kempens Landschap en gedeputeerde van de provincie Antwerpen uit. “We moeten met z’n allen zo energie-efficiënt mogelijk leven en ook historische gebouwen kunnen daar een rol in spelen. Het is echter moeilijk om standaard oplossingen zoals isolatie of dubbel glas toe te passen in waardevol erfgoed. Zes demonstratieprojecten in Nederland en Vlaanderen werden daarom in DEMI MORE door experts onder de loep genomen. Voor de Douaneloods bleek de lichtstraat een interessante case. Voor de uitwerking kon de gemeente rekenen op een Europese subsidie van 324.500 euro en een provinciale cofinanciering van 125.800 euro.” vervolgt Helsen.
Innovatief maatwerk
Samen met het gemeentebestuur ging Kempens Landschap de uitdaging aan om een nieuwe innovatieve techniek toe te passen in de loods. Het agentschap Onroerend Erfgoed gaf goedkeuring om de zonnepanelen te plaatsen met respect voor het historische gebouw. Om het ontwerp en plaatsing van de lichtstraat volledig op maat te laten maken, lanceerde de gemeente Essen een concurrentiedialoog.
Jan De Haes, gedeputeerde van de provincie Antwerpen en covoorzitter van Kempens Landschap licht toe hoe het verder verliep: “Een bureau ging aan de slag om een hygrothermische studie op te maken. Concreet werd berekend welk type zonnepanelen voldoende licht zouden doorlaten en geen negatieve impact zouden hebben op de onderliggende staalstructuur van het historische dak. De stalen spanten mogen immers niet oververhit worden aangezien dat de stabiliteit van het gebouw in gevaar kan brengen. Ook over het uitzicht van de profielen werd grondig nagedacht zodat het visuele plaatje klopt. Het resultaat is een operationele lichtstraat die fantastisch geïntegreerd werd in de gerestaureerde loods.”
Burgemeester Gaston Van Tichelt besluit: “De installatie past perfect in de loods. Bij de bouw van de Douaneloods in 1902 werd er namelijk ook gebruikt gemaakt van toenmalige moderne technologieën zoals strengpersbakstenen en een slanke staalstructuur. De lichtstraat is een mooie hedendaagse toevoeging aan dit vooruitstrevende gebouw. Jaarlijks zullen de panelen ongeveer 20.000 kWh opbrengen. De elektriciteit zal wellicht volledig benut worden door Robotland, een educatief techniekpark dat zich in de loods zal vestigen.”
Copyright fotos Bart van Overbeeke – vzw Kempens Landschap
