Pieter Breugel de Oude zou tevreden zijn. In Lennik, hartje Pajottenland, start in oktober 2021, het restauratie- en herbestemmingsproject van Hof Ter Bree-Eik. Deze dubbele vierkantshoeve is de grootse uit de streek en staat model voor Vlaamse herenhoeves. De herbestemming, een kenniscentrum rond oude graansoorten en biolandbouw, behoudt de link met het verleden én sluit tegelijkertijd een pact met de toekomst.

Herbestemming als kenniscentrum rond graansoorten en biolandbouw

Hof Ter Bree-Eik kent een rijke geschiedenis. De oudste bron dateert uit de vroege middeleeuwen. Door de eeuwen heen is de dubbele vierkantshoeve vooral populair in adellijke kringen. De nieuwe opdrachtgever heeft van bij het begin een ambitieus plan. Niet alleen de hoeve krijgt een grondige herbestemming, ook de akkers rondom nemen opnieuw de titel op als dé graanschuur van Vlaanderen.  

Samenwerking met Agentschap Onroerend Erfgoed

Ook  Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele (N-VA) waardeert het plan: 

“Ik ben erg blij dat voor dit omvangrijke monument een mooie herbestemming als kenniscentrum rond graansoorten en biolandbouw is weggelegd. Hierdoor blijft de hoeve ook relevant in de toekomst.” 

Het is dankzij de nauwe samenwerking met de consulenten van het agentschap Onroerend Erfgoed dat dit project met urgentie op de rails staat. We kiezen voor een duurzame herbestemming. 

Publieke en residentiële functie

Het kenniscentrum is de kern maar daarnaast moeten alle activiteiten rondom ook een plek krijgen. Denk aan ruimtes voor seminaries, vergaderingen, logeerplaatsen voor professionals, ruimte voor opslag ... Nog een belangrijke voorwaarde: een minimale impact op de omgeving. Rust primeert. 

Het nieuwe programma past zich op subtiele wijze in zodat de oorspronkelijk functies nog steeds voelbaar zijn. Zo krijgt de Jachthoeve een dynamische en publieke functie en biedt hij onderdak aan het kenniscentrum. Het Herenhof is eerder naar binnen gekeerd. 

De restauratie bouwt verder op de geschiedenis van de hoeve en inspireert zich op het verleden. Enkele voorbeelden: de aanwezige structurele elementen, zoals de unieke dakgebinten en tussenvloeren, blijven aanwezig en voelbaar in de ruimte. Typische elementen zoals voederbakken, slachtstenen, provisiekelders,... krijgen een tweede leven en versterken als artefact de historische beleving van de ruimte ... Het historische volume van de westelijke schuur wordt hersteld door het opmetselen van de tipgevels en het plaatsen van een nieuw dak: een hedendaagse interpretatie van een historisch spant.

Pajottenland op z’n Breugels

Kortom, het authentieke boerenleven leeft verder in de herbestemming van de hoeve. Ook de akkers rondom leven op door verschillende ingrepen die teruggrijpen naar historische landschappelijke elementen. Een plus voor de biodiversiteit en een hint naar Pieter Breugel de Oude.

foto's huidige situatie en werfbeelden door Filip Dujardin